Bilans płatniczy jest jednym z najważniejszych wskaźników oceniających kondycję gospodarki danego kraju. Pokazuje różnicę między wartością eksportu a wartością importu towarów, usług, kapitału i transferów finansowych między tym krajem a innymi krajami. Bilans płatniczy kraju może być dodatni (nadwyżka handlowa) lub ujemny (deficyt handlowy). Warto przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu.
Dodatni bilans płatniczy oznacza, że wartość eksportu jest większa od wartości importu. To zwykle oznacza, że kraj zarabia więcej pieniędzy na eksportowaniu dóbr i usług, niż wydaje na ich importowanie. Do korzyści z nadwyżki handlowej należy zwiększenie rezerw walutowych kraju, wzrost zatrudnienia, rozwój przemysłu i zwiększenie poziomu życia mieszkańców. Dodatkowo, kraj o pozytywnym bilansie płatniczym jest mniej narażony na skoki kursów walutowych i fluktuacje gospodarcze.
Natomiast ujemny bilans płatniczy oznacza, że wartość importu przewyższa wartość eksportu. To oznacza, że kraj wydaje więcej na zakup dóbr i usług za granicą, niż zarabia na sprzedaży swoich produktów i usług. Deficyt handlowy może prowadzić do spadku rezerw walutowych, inflacji, zwiększenia zadłużenia zagranicznego kraju, a także do wzrostu bezrobocia i spowolnienia gospodarczego.
Bilans płatniczy jest więc kluczowym wskaźnikiem oceniającym międzynarodowe stosunki handlowe danego kraju. Pozwala on analizować konkurencyjność gospodarki oraz stopień zależności od importu i eksportu. Świadomość bilansu płatniczego pozwala podjąć odpowiednie działania mające na celu poprawę kondycji gospodarczej danego kraju, np. poprzez promowanie eksportu, kontrolę importu, inwestowanie w rozwój sektorów konkurencyjnych oraz prowadzenie efektywnej polityki walutowej.